Kowno. Historia jednego podwórka

 Podczas grudniowego litewskiego urlopu z ważnych rzeczy nie wydarzyło się praktycznie nic. Był to czas spokojny, leniwy, bez absolutnie żadnych planów dotyczących zwiedzania albo pojechania gdzieś dalej. Maksymalnie uszczęśliwiały mnie łąki i lasy ze śniegiem po kolana bo w tych lasach miałam wszystko ale to już wiecie. Jedyny wyjątek zrobiliśmy dla Kowna gdzie pojechaliśmy na jedno popołudnie a naszym głównym celem i najważniejszym planem był mecz koszykówki. W sumie to powinnam wspomnieć o tym wydarzeniu w podsumowaniu roku bo nigdy na takim meczu nie byłam a bardzo mi się podobało. Koszykówka to na Litwie sport narodowy a Žalgiris Kaunas jest najlepszą i najbardziej znaną drużyną, mecz z Moskwą zapełnił stadion po brzegi.

Kościół pw. św. Michała Archanioła

Nie planowaliśmy zwiedzania bo mieliśmy za mało czasu a zwiedzanie byle jak nie jest w moim stylu bo wiem, że ten niedosyt zepsułby mi radość z tego, że cobaczyłam cokolwiek. Niestety szybko zapadająca ciemność zdecydowanie ogranicza możliwości i nie będę robić tajemnicy z faktu, że więcej czasu spędziliśmy w Kownie najpierw w kawiarni a później w gruzińskiej restauracji niż zwiedzając miasto. Jedyny wyjątek zrobiliśmy dla podwórka o którym powiedzieli nam znajomi a które pokażę Wam poniżej licząc na to, że podłapiecie klimat i zrozumiecie mój zachwyt.

Historia powstania "Galerii Podwórko" jest piękna i ciepła i przemawia do mnie zarówno pomysł jak i jego realizacja. To antidotum na wyobcowanie i niezgoda aby z sąsiadami znać się tylko na "dzień dobry". Artysta Vytenis Jakas widząc, że mieszkający na podwórku sąsiedzi zostali wyobcowani i zapomnieli o wspólnej przeszłości podwórka wyszedł z inicjatywą zamienienia niewielkiej przestrzeni między kamienicami w miejsce spotkań. Podzielił się pomysłem z mieszkańcami a ci przyjęli go z wielkim zaangażowaniem i entuzjazmem, opowiadając ciekawe historie i dzieląc się zdjęciami i wspomnieniami.

Niektóre z elementów galerii i ich historia wzruszają i wywołują łzy a ja miałam gęsią skórkę przed którą nie uchroniły mnie nawet trzy warstwy ubrań. Np. te namalowane na fasadach portrety Żydów mieszkających w tym miejscu przed wywózką i zagładą.

Możecie się domyślać, że dla takiego wrażliwca jak ja wizyta na tym podwórku była bardzo emocjonująca, w dodatku było lekko mgliście i powoli zapadał zmrok co dodatkowo napełniało mnie wieloma uczuciami, głównie w odcieniach sentymentu i nostalgii. Chociaż cieszy mnie fakt, że w dzisiejszych czasach udało się reaktywować życie sąsiedzkie i uzmysłowić mieszkańcom podwórka, że są wspólnotą. Zamysły Jakasa trafiły na podatny grunt otwierając ludziom serca i oczy. O ile piękniej się żyje mając wokół siebie życzliwych ludzi i zdając sobie sprawę z ich obecności.

Pomysłodawcy udało się dotrzeć do wielu ciekawych historii z przeszłości podwórka a Kiemo Galerija jest graficznym zapisem wielu przeprowadzonych rozmów i próbą sprawienia aby było jak dawniej. Dawniej, kiedy mieszkańcy dobrze się znali, rozmawiali ze sobą, wspólnie obchodzili święta i wspierali się w ciężkich czasach. Podwórko było scenerią wielu wesołych i smutnych wydarzeń, na jego środku często ustawiano stół przy którym sąsiedzi spędzali razem czas.

Na zdjęciu poniżej widać wszystkich mieszkańców którzy zgodnie twierdzą, że pomysł z reaktywacją życia podwórkowego otworzył im oczy na to, że żyją od siebie daleko pomimo tego, że dzielą klatkę schodową lub mieszkają dzwi w drzwi. I był silną motywacją, żeby życie w sąsiedzkiej wspólnocie nie ograniczało się jedynie do mijania się na schodach i rozmów o problemach mieszkaniowych.

Na podwórku realizowane są różnorodne projekty artystyczne a także organizowane imprezy społecznościowe podczas których sąsiedzi wspólnie ochodzą lokalne święta. I chociaż street art to sztuka jak najbardziej nowoczesna to w tym akurat przypadku sięga wstecz i obejmuje swoim zasięgiem historię tego miejsca i zawiłe losy jego mieszkańców. Pewnie to sprawia, że podwórko emanuje trudnym do opisania ciepłem nawet podczas minusowej temperatury. Rozgrzewa serca.

W tym roku Kowno pełni funkcję Europejskiej Stolicy Kultury w związku z czym w mieście zaplanowano szereg imprez i ciekawych wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych. Może to jest odpowiedni moment żeby odwiedzić byłą stolicę Litwy i pokazane przeze mnie podwórko? Kieruję to pytanie również sama do siebie bo jeśli chodzi o Kowno to mam wielkie zaległości. Dobrego weekendu i dobrych humorów. Uściski.